Kể lại lời nói ý nghĩ của nhân vật

>> CÁC BẠN CLICK VÀO ĐÂY ĐỂ LỰA CHỌN NHỮNG BÀI VĂN HAY NỮA NHÉ <<

Mục tiêu:

• Học sinh nhận xét được ý nghĩ và lời nói của nhân vật nói lên tính cách nhân vật và ý nghĩa câu chuyện.

• Học sinh kể lại câu chuyện bằng lời dẫn trực tiếp hoặc bằng lời dẫn gián tiếp.

I. Lời nói, ý nghĩ của nhân vật:

Trong bài văn kể chuyện, để làm nổi bật tính cách nhân và nêu ý nghĩa của truyện kể thông qua cốt truyện, các em cũng cần kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật. Có thể kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật bằng lời dẫn gián tiếp hoặc trực tiếp. Đôi khi phải thay đổi ngôi xưng hô trong câu hội thoại để chuyển lời trực tiếp sang lời nói gián tiếp hay ngược lại.

II. Luyện tập Lời nói, ý nghĩ của nhân vật:

l. Tìm lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau:

Ba cậu bé rủ nhau vào rừng. Vì mải chơi nên các cậu về nhà khá muộn. Ba cậu bàn nhau xem nên nói thế nào cho bố mẹ khỏi mắng. Cậu bé thứ nhất định nói dối là bị chó sói đuổi.

Cậu thứ hai bảo:

– Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại.

– Theo tớ, tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố mẹ! – Cậu thứ ba bàn.

(Tiếng Việt 2 – 1988)

2. Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp:

Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước trầu đó ai têm. Bà lão bảo chính tay bà têm. Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm.

Truyện Tấm Cám.

• Chuyển lại là:

Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước:

– Bà lão hãy cho ta biết trầu này do ai têm vậy?

Bà lão cung kính thưa:

– Muôn tâu bệ hạ, trầu này chính do tay già têm đấy ạ!

Nghi ngờ, vua gặng hỏi mãi, bà lão sụp xuống tâu lên:

– Tâu bệ hạ, xin ngài tha tội chogià. Trầu này do chính tay con gái già

têm ạ!

3. Chuyển lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn gián tiếp:

Bác thợ hỏi Hoè:

– Cháu có thích làm thợ xây không?

Hòe đáp:

– Cháu thích lắm!

(Tiếng Việt 2 – 1988)

• Chuyển lại là:

Bác thợ hỏi Hoè là Hoè có thích làm thợ xây không. Hoè đáp ngay là Hoè rất thích nghề thợ xây.

BÀI VĂN LUYỆN TẬP 

Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật.

Đề bài: Em hãy kể lại câu chuyện “Người ăn xin ” bằng lời văn của mình.

BÀI LÀM

Lúc ấy, Tuốc-ghê-nhép – nhà văn nổi tiếng người Nga, còn là một cậu bé, đang đi trên phố.Một người ăn xin già lọm khọm đứng ngay trước mặt cậu.

Đôi mắt ông lão đỏ đọc và giàn giụa nước mắt. Đôi môi tái nhợt, áo quần tả tơi thảm hại… Chao ôi! Cảnh nghèo đói, cơ hàn đã biến con người già nua kia thành xấu xí. Đau khổ biết nhường nào! Tuốc-ghê-nhép nhói lòng nghĩ.

Ông già chìa trước mặt cậu bé Tuốc-ghê-nhép bàn tay sưng húp, bẩn thỉu. Ông rên rỉ cầu xin cứu giúp. Giọng ông hổn hển, van lơn chẳng ra hơi.

Cậu bé Tuốc-ghê-nhép lục tìm hết túi nọ, túi kia nhưng chẳng có gì. Cậu chẳng có tài sản gì dù chỉ một chiếc khăn tay.

Người ăn xin vẫn đợi cậu, tay vẫn chìa ra. Vô cùng thương xót, cậu bé Tuốc-ghê-nhép nắm chặt bàn tay run rẩy, sưng húp kia, chân thành nói:

– Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.

Ông lão ăn xin nhìn cậu bé Tuốc-ghê-nhép chằm chằm bằng đôi mắt ướt đẫm. Đột nhiên đôi môi tái nhợt của ông lão nở nụ cười và bàn tay ông lão từ từ xiết chặt bàn tay cậu bé Tuốc-ghê-nhép. Ông già ăn xin nói bằng giọng khản đặc:

– Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi.

Vỡ òa trong trái tim thơ ngây của cậu bé Tuốc-ghê-nhép một cảm xúc mãnh liệt: cậu hiểu rằng cả cậu nữa, cậu cũng vừa nhận được chút gì của ông lão.