Tiết 2. LUYỆN TẬP TẢCẢNH
A. MỤC TIÊU
Học sinh biết quan sát và lập dàn ý bài văn tả cảnh.
B. NỘI DUNG
1. Đọc bài văn Buổi sớm trên cánh đồng (Sách Tiếng Việt 5, tập 1), nêu nhận xét:
a. Tác giả tả những sự vật gì trong buổi sớm mùa thu?
Sáng thu mát lạnh, vòm trời xanh vòi vọi giữa những đám mây xám đục, vài giọt mưa loáng thoáng rơi, những sợi cỏ đẫm nước, những gánh rau thơm, bó huệ, những bẹ cải được người làng gánh đi chợ, bầy sáo đen chấp chới liệng trên cánh đồng, lúa đang kết đòng, mặt trời mọc.
b. Tác giả quan sát sự vật bằng mắt (trông thấy), bằng da (cảm thấy mát lạnh).
c. Tìm một chi tiết thể hiện sự quan sát tinh tế của tác giả.
– Vài giọt mưa rơi loáng thoáng trên tóc và khăn quàng của Thuỷ.
– Bầy sáo đen mỏvàng chấp chới bay.
2. Lập dàn ý bàivăn tả cảnh một buổi sáng (hoặc trưa, chiều) trong vườn cây (hay trong công viên, trên đường phố, trên cánh đồng, nương rẫy).
Đề bài: Tả cảnh một buổi sáng trong công viên.
BÀI LÀM
Dàn ý chi tiết
1. Mở bài:Giới thiệu quang cảnh định tả (buổi sáng trong công viên).
2. Thân bài:
a. Tả cảnh bao quát:
– Nhìn từ xa, công viên như một khu vườn lớn còn mờ sương.
b. Tả từng cảnh chi tiết:
– Công viên được bao bọc bởi những cây to, vòm lá xum xuê như một khu rừng nhỏ.
– Các bồn hoa hình chữ nhật được cắt tỉa cẩn thận chia công viên thành những ô bàn cờ với nhiều lối đi lát gạch.
– Nắng sớm bừng lên, màn sương tan đi, để lại trên lá cây những giọt sương to, long lanh như hạt ngọc. Sương đã tan hẳn, công viên hiện ra, phô các đoá hoa đủ màu sắc.
– Người cao tuổi tập thể dục buổi sáng ở công viên, các em bé dạo chơi, tắm nắng cùng bố mẹ.
– Tiếng chim hót bừng vang, líu lo chào một ngày mới.
– Ong bướm bay dập dờn bên những đoá hoa.
– Em làm gì đểgiữ gìn, xây dựng công viên ngày một đẹp? (giữ vệ sinh, không xả rác, bảo vệ cây và hoa).
3. Kết luận:Nêu cảm xúc của em trước cảnh đẹp của công viên.
Đề bài: Tả cảnh một buổi sáng trên đường phố.
BÀI LÀM
Dàn ý chi tiết
1. Mở bài:Giới thiệu cảnh buổi sáng trên đường phố.
2. Thân bài:
a. Tả cảnh bao quát:
– Mờ sáng, cả khu phốcòn mơ ngủ trong ánh đèn đường nhạt dần.
b. Tả chi tiết:
– Một vài nhà trên phốmở hé cửa, bắt đầu bày biện hàng hoá.
– Xe cộ lưu thông trên đường thưa thớt. Thỉnh thoảng, một chiếc xe tải chở rau chạy ngang qua con phố chính.
Người dân đi bộ tập thể dục buổi sáng trò chuyện râm ran. Một vài người chạy bộ.
– Tiếng chuông nhà thờ đổ hồi, tan buổi lễ sớm.
Tiếng cửa sắt kéo lẫn tiếng xe cộ âm vang dồn dập. Người và xe qua lại như mắc cửi. Nắng bừng lên, chan hoà trên mọi vật.
– Các gánh hàng rong dọc hai bên phố í ới rao hàng. Mùi thức ăn sáng: mùi phở, mùi xôi, mùi bắp luộc… hoà lẫn sương tan mát mẻ làm con người sảng khoái và thèm ăn sáng.
– Các em nhỏ đến trường, người người đến công sở làm việc.
Tiếng còi của xe buýt chát chúa làm khu phốnhỏ trở nên ầm ĩ, náo nhiệt.
– Em làm gì để giữ gìn buổi sáng ởphố em được trong lành? (giữ môi trường vệ sinh chung, không xả rác bẩn…).
3) Kết luận:Nêu cảm xúc của em trước cảnh buổi sáng trên khu phố.
Đề bài: Tả cảnh một buổi sáng trên cánh đồng.
BÀI LÀM 3
Dàn ý chi tiết
1. Mở bài:Giới thiệu cảnh buổi sáng mờ sương của cánh đồng.
2. Thân bài:
a. Tả cảnh bao quát:
– Cánh đồng lúa đang thì con gái trải rộng dưới làn sương trắng mờ như một tấm thảm nhung xanh mướt khoác một màn voan trắng đục.
b. Tả cảnh chi tiết:
– Bầu trời nhuộm hồng ở phương đông với ông mặt trời toét miệng cười chiếu những ánh nắng ban mai vén màn voan sương sớm.
– Gió sớm se lạnh thổi nhẹ nhẹ làm cánh đồng lúa nhấp nhô như sóng lượn. Sương tan, để lại trên lá lúa những giọt sương to như hạt ngọc sáng lấp lánh dưới mai hồng.
– Con đường làng chia đôi cánh đồng, trải rộng tít tắp, nối các xã, đang đón các bạn nhỏ đến trường.
– Xa xa, một bác nông dân đang vác cuốc thăm ruộng lúa. Trông từ xa, bác bé như con chim trên đồng lúa xanh mượt.
– Ở đầu con mương gần cánh đồng, các chị phụ nữ giặt chiếu, chuyện trò râm ran.
– Nắng lên cao chút nữa, thấy rõ đàn chim chào mào hót ríu ran trên cây cổ thụ đầu làng.
– Buổi sáng ở đồng quê thật thanh bình, thoáng đãng và sảng khoái.
– Em đi học trên con đường làng, khăn quàng đỏ rực rỡ trên vai nhắc nhở em phải chăm học để đi đến con đường tương lai đang rộng mở.
3. Kết bài:
– Nêu cảm xúc của em trước quang cảnh buổi sáng trên cánh đồng quê em; yêu quê, yêu đất nước giàu và đẹp với cảnh ruộng đồng trù phú, yên lành, giản dị.
Đề bài: Tả cảnh một buổi sáng trên nương rẫy.
BÀI LÀM
Dàn ý chi tiết.
1. Mở bài:Giới thiệu cảnh buổi sáng mờ sương của nương rẫy.
2. Thân bài:
a. Tả cảnh bao quát:
– Bình minh trên nương đến chậm, mặt trời chưa ló dạng mặc dù đằng đông đã hừng sáng.
– Cả vùng đồi nương chìm trong màn sương dày, ánh sáng mờ nhạt.
b. Tả cảnh chi tiết:
– Khi mặt trời lên, sương tan, thấy rõ cả vùng đồi nương trồng bắp xanh mướt, chạy tít tắp hết con đường.
– Đồng bào dân tộc đeo gùi, gọi nhau í ới, bắt đầu lên nương. Con dốc cao thoáng chốc đã râm ran tiếng trò chuyện, tiếng cười nói của bà con đi rẫy.
– Nắng lên cao chút nữa chỉ thấy thấp thoáng bóng áo choàng màu chàm của bà con dân tộc lom khom làm nương.
– Đồng bào dân tộc sống ở miền núi, canh tác ở nương rẫy để thu hoạch lúa, ngô, khoai. Phát nương làm rẫy là tập quán sinh sống của dân tộc vùng núi. Theo em, cần giúp đồng bào dân tộc những điều gì đểhọ sống tốt, văn minh và hạnh phúc? (cung cấp thuốc men, khoa học kĩ thuật trồng trọt, tiêm chủng ngừa các loại bệnh…)
3. Kết luận: Nêu cảm xúc của em trước cảnh buổi sáng ở nương rẫy.
Leave a Reply